حمل‌ونقل جاده‌ای قدیمی‌ترین و معمولاً کم‌هزینه‌ترین راه برای جابجایی کالاها است. انسان‌ها در ابتدا فقط به منابع اطراف خود اکتفا می‌کردند، ازاین‌رو نیاز به حمل کالا احساس نمی‌شد.
سیر تحولات صنعت حمل‌ونقل
با تغییر سبک زندگی و حرکت از غارنشینی به سمت زندگی شهری نیازهای انسان تغییر کرد و سیر تحولات صنعت حمل‌ونقل بسیار سریع‌تر از گذشته باید پیشرفت می کرد.
جاده‌های ابتدایی و استفاده از انسان‌ها و حیوانات برای حمل بار:
اولین شیوه‌های حمل‌ونقل بار در جاده‌ها استفاده از حیواناتی مانند اسب، گاو و حتی استفاده از انسان‌ها بود. با افزایش نیاز بشر به حمل‌ونقل، به‌منظور کاهش ترافیک انسانی و حیوانی اولین پیشرفت‌ها در احداث جاده‌ها عمدتاً با برداشتن سنگ‌ها و درختان شروع شد. جاده‌های خاکی امکان انتقال سریع نیروهای نظامی را فراهم کرد و یکی از مهم‌ترین دلایل کشورگشایی پادشاهان و شکل‌گیری امپراتوری‌های بزرگ بود.
حمل‌ونقل با استفاده از چرخ‌ها:
اولین خیابانی که برای تردد چرخ‌ها ساخته شد، مربوط به خیابانی در یونان است که شمال و جنوب را به هم وصل می‌کند و در حدود سه هزار سال قبل از میلاد ساخته‌شده است. همچنین به نظر می‌رسد که اولین دوچرخ‌های ساده که توسط حیوانات و انسان کشیده می‌شدند، حدود ۳ هزار سال قبل از میلاد در بین‌النهرین و ایران مورداستفاده قرارگرفته‌اند. بعد از آن ارابه‌های دوچرخ با چرخ‌های گردشی اختراع شد که توسط اسب‌ها کشیده می‌شدند. هم‌زمان با پیشرفت وسایل حمل‌ونقل، جاده‌ها نیز تغییر شکل می‌دادند. ابتدا خیابان‌های داخل شهرها شکل سنگی به خود گرفتند و سپس جاده‌های بین‌شهری از گچ ساخته شدند و بعدها جاده‌های آسفالت جای آن‌ها را گرفتند. ۵۰۰ سال قبل از میلاد، داریوش کبیر ساخت جاده سنگی بزرگی را برای امپراتوری ایران آغاز کرد.رومیان نیز با توجه به نیاز نظامیان خود برای انتقال سریع به مناطق مختلف سرزمینشان جاده‌های بزرگی از سنگ‌فرش احداث کردند.
شکل‌گیری جاده‌های امروزی
جاده‌های خاکی در تابستان گردوغبار ایجاد می‌کردند و در زمستان گل سطح جاده را می‌پوشاند، از اواخر سده نوزده میلادی جنبش جاده‌های خوب در آمریکا ابتدا توسط دوچرخه‌سواران شکل گرفت و به‌تدریج تبدیل به یک جنبش ملی شد و در اوایل سدهِ بیستم با اختراع مکانیسم مخلوط کردن قیر و سنگ و حرارت دادن آن‌ها جاده‌های امروزی گسترش یافتند. از اوایل قرن بیستم هم‌زمان با انقلاب صنعتی استفاده از حمل‌ونقل دریایی و راه‌آهن توسعه یافت، هم‌زمان حمل‌ونقل زمینی اهمیت خود را از دست داد تا اینکه در دهه‌های آخر قرن بیستم با توسعه جاده‌ها و افزایش نیاز صنایع و کارخانه‌ها به جابجایی کالاها و محصولات تولیدی، خودروسازان توجه بیشتری به بازار وسایل نقلیه باری مانند کامیون‌ها و کفی‌های باری داشتند و مجدداً حمل‌ونقل زمینی جان تازه‌ای گرفت به‌نحوی‌که بسیاری دهه ۸۰ میلادی را نقطه عطفی درحمل و نقل نوین می دانند،به علاوه حمل‌ونقل تجاری میان آسیا و اروپا از طریق زمینی رونق گرفت.
تاریخچه حمل‌ونقل جاده‌ای در ایران
پیشینه حمل‌ونقل جاده‌ای ایران خیلی طولانی نیست و می‌توان گفت در دوره قاجار حمل بار با وسایل نقلیه باری آغاز شد. در آن زمان داشتن گواهینامه پایه یک بسیار مهم بود. در آن زمان رانندگان کامیون حمل بار ظرف مدت ۱۰ روز آموزش می‌دیدند و برای حمل بار در مسیر شمال به جنوب کشور و بالعکس به کار گرفته می‌شدند. بعد از جنگ جهانی دوم بود که کامیون‌های بیشتری (دست‌دوم اروپایی) به کشور وارد شد و باعث شد که شغل کامیون‌داری از حالت کشوری به منطقه‌ای و استانی تبدیل گردد. تا این زمان حمل بار بین‌المللی در ایران رایج نشده بود، اما به فاصله چند سال بعد از انقلاب روسیه، ارمنی‌ها شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی را در ایران تأسیس کردند.
منبع: asanbar.ir